miércoles, 2 de febrero de 2011

3 DE FEBRERO: BLÁS MARANGATU - SAN BLÁS



ÑANDE REKO (CULTURA POPULAR)
3 DE FEBRERO: BLAS MARANGATU – SAN BLÁS
Ohai: David Galeano Olivera
Leer original (hacer clic) en: http://dgaleanolivera.wordpress.com/3-de-febrero-blas-marangatu-san-blas/

El dia 3 de febrero se celebra el Día de San Blás, Patrono de la República del Paraguay y protector de la garganta. En nuestro país la tradición de la fiesta de San Blás, remite a dos ciudades: Pirivevúi e Ita. Además, se lo venera en Ciudad del Este y en la Colonia Obligado. Prácticamente todas las ciudades del Paraguay tienen algún barrio o compañía con el nombre de San Blás. En los casos de Pirivevúi e Ita, el 3 de febrero, día del Patrono San Blás, las iglesias de ambas ciudades se llenan de devotos de San Blás, quienes acuden a “pagarle” por algún milagro recibido, sobre todo las curaciones de dolores y enfermedades de la garganta. Los promeseros visten de blanco con una capa de color rojo. En el caso de los problemas de garganta, la gente tiene la costumbre de tomar una cinta roja y pasarla por alrededor de la cintura o el cuello del santo. Esa “medida de San Blás” es usada como amuleto por el enfermo -a modo de cadenilla en el cuello o en el brazo- hasta “curarse” de la garganta. “¡San Blás bendito! que se ahoga este angelito”, es la invocación desesperada de las madres cuando algún hijo se atraganta. Ára 3 jasykôiguápe oñemomorâ Blás Marangatu ára, ha’éva Paraguáy retâ rerekua ha avei ahy’o rerekua. Ñane retâme oî mokôi táva oguerovy’avéva Blás Marangatu ára: Pirivevúi ha Ita. Avei oñemomorâ Ciudad del Este ha Colonia Obligado-pe. Upéicha avei opavave táva Paraguay retâmegua oguereko peteî jeikoha térâ tavapehê ogueraháva Blás Marangatu réra. Pirivevúi ha Itápe, oĝuahêvo ára 3 jasykôi, Blás Marangatu ára, ijaty tupâópe hetaiterei tapicha oñembojáva oaguyjeveme’êvo ichupe iñemongueráre. Umi oñembojáva Blás Marangatu rendápe oñemonde ha’éicha, ijao morotî ha ijatukupére ojeaho’i aopehê isa’y pytâvape. Umi ijahy’orasýva oha’â Blás Marangatu ku’a térâ ajúra peteî inimbope pytâme ha upéva oipuru upe ijahy’orasýva. Omoî mbo’ýrô ijajúri térà ijyváre, kurundúrô, okuera peve. “¡Karai Blás nemarangatuetéva!, eipytyvômína ko mitâ ijahy’opa’âvape”, ha’ehína ñe’ê mba’ejerure oipurúva sykuéra ku imemby ijahy’opa’â térâ ijahy’orasy jave.
San Blás fue médico y obispo. Nació en Sebaste, Armenia hacia el año 250. San Blás era conocido por su don de curación milagrosa. Salvó la vida de un niño que se ahogaba al trabársele en la garganta una espina de pescado. Este es el origen de la costumbre de bendecir las gargantas el día de su fiesta. Murió en el año 316. Blas Marangatu niko pohânohára ha avare. Heñoi’akue Sebaste, Armenia-pe, ary 250 rupi. Blás Marangatúpe ojekuaákuri ipokatúre mba’asy pohânóme. Peteî jey ha’e omonguerava’ekue peteî mitâ ijahy’opa’âva’ekue pira kanguépe. Upégui ou pe hay’o ñemongarai, jepokuaa hi’aretéva, ojejapóva Blás Marangatu árape. Omanókuri ary 316-pe.


BLAS MARANGATU MOMBE’UPY – LEYENDA DE SAN BLÁS
Ohai Guaraníme: David Galeano Olivera
Corpus Christi, oñembohérava avei Buena Esperanza, ha'ékuri peteî táva omoheñoiva'ekue umi Español. Ha ndaje heta árama ojapo pytagua ohasavaiha, omongorágui chupekuéra heta te’ŷi aty, oguerekóva Timbu ha Karakarápe mburuvichárô.
Umi te’ŷi ojeity hi'arikuéra oipotágui mayma pytagua osêmba ijyvýgui. Heta oñorairô rire, umi Español ohechakuaa ndaikatuvemo'âiha oñorairô te’ŷi ndive. Opáma chuguikuéra mbokara’ŷi, ha avei hetáma oî omanóva ijapytepekuéra.
Upeichaháguinte, Español ha te’ŷi oñorairô'ajahína; ndaje ojehechaukásapy'a chupekuéra, pe yvága mbytetépe, peteî kuimba'e ijao morotîmbáva, ha oipysóva ipópe peteî kysepuku. Te’ŷi ohechávo upe mba'e, oîháicha ndaje tuicha oñemondýi. Oparupirei oñepyrû oñani ha isarambipa.
Mbohapy ára, jasykôigua, ary su posa mbohapypa poapýpejeko oikova'ekue upe mba'eguasuete, Blas Marangatu árape. Maymávante he'ijoákuri ha'ehague Blás Marangatu upe ojehechaukava'ekue; ha upe ára guive avei ojererekókuri ichupe Paraguáy Retâ Rerekuárô.
Se cuenta que cuando el Fuerte de Corpus Christi o de Buena Esperanza se hallaba largo tiempo sitiado por los índios Timbu y Karakara, en represalia a violencias cometidas por los españoles, se libró una batalla entre índios y españoles, éstos tratando de abrirse paso y levantar el sitio.
En lo más álgido de la batalla, cuando la resistência de los españoles llegaba a su fin y todo parecia perdido, apareció en el cielo, sobre el fuerte, la imagen de un varón vestido de Blanco blandiendo una espada resplandeciente que lanzaba fuego. Los índios, enceguecidos por el resplandor y apavorados por la aparición huyeron en desbandada.
Esto aconteció el 3 de febrero de 1538, dia de San Blás, a quien se atribuyó el milagro, y desde entonces es considerado Patrono del Paraguay. (Fuente: Folklore del Paraguay, del Prof.Dr. Dionisio González Torres, Pág. 89)

No hay comentarios:

Publicar un comentario